Tinnitus (Kulak Çınlaması) Nedir?
Tinnitus, dış ortamda herhangi bir ses kaynağı olmaksızın kişinin kendi kulağında veya başında çınlama, uğultu, vızıldama, tıslama ya da nabız atışı tarzında sesler duymasıdır. Toplumda oldukça yaygındır; yapılan epidemiyolojik çalışmalara göre her 100 kişiden yaklaşık 15–20’si yaşamlarının bir döneminde tinnitus şikâyeti yaşamaktadır. Bu oran yaşla birlikte artmakta, özellikle 60 yaş üzerindeki bireylerde %30’a kadar çıkmaktadır. Tinnitus, tek başına bir hastalık değil; genellikle işitme sistemi, sinir sistemi veya dolaşım sistemiyle ilişkili farklı hastalıkların en sık görülen belirtisidir.
Tarihçe:
Tinnitus tedavisi ile ilgili ilk bilgiler ise M.Ö. 400 yılında Hipokrat tarafından yazılmıştır. Hipokrat tinnitusu bir sendrom olarak tanımlayıp, patolojisini ise toplardamar atımına bağlamıştır. Celsus (M.S. 1. yy) tinnitusun işitme kaybıyla ilişkili olduğunu, kulakların içinde zil çalma sesi gibi gürültü üretildiğini, bu durumun da dış seslerin algılanmasını engelleyebileceğini ileri sürmüştür. Galenus M.S.2 yy.da akışkan sıvıların ve gaz buharının kavitelere girme durumunun tinnitus etyolojisinde rol alabileceğini, Paracelsus ise 1530’larda tinnitusa şiddetli seslerin neden olabileceğini ifade etmiştir. Du Verney 17.yy’da tinnitusun beyin ve kulak hastalıkları ile ilişkili olduğunu düşünmüştür. Gerçek ve yalancı şekilde 2 tip tinnitus tanımlamış ve objektif subjektif tinnitusun tarifini yapmıştır. Gerçek tinnitusun başka kişiler tarafından duyulduğunu fakat yalancı tinnitusun kişinin subjektif algılaması olduğunu belirtmiştir.
Tinnitusta Sınıflandırma
Tinnitus için kullanılan çok çeşitli sınıflandırma tipleri vardır. Bu sınıflandırmalarda; etken olan faktörler, odyolojik bulgular önemlidir. Objektif veya subjektif tinnitus ile santral veya periferik tinnitus gibi sınıflandırmalar kullanılmaktadır. En yaygın sınıflandırmada tinnitus subjektif (sadece hastanın duyduğu tinnitus) ve objektif (hem hastanın hem de muayene eden kişinin duyduğu tinnitus) olarak iki formda ele alınır.
- Objektif Tinnitus: Palatal myoklonus, stapedius ve tensör timpani kasları, objektif tinnitusun kas kaynaklı sebeplerindendir. Bu tinnitus sesleri dışarıdaki kişiler tarafından duyulabilir.
- Subjektif tinnitus: mevcut herhangi bir fiziksel ses olmadan ve objektif tinnitusa sebep olan damar ve kas kaynaklı ses dışındaki bir sesin algılanmasıdır. Çünkü bu ses sadece hasta tarafından işitilebilen, fizik muayene esnasında hekimin duyamayacağı bir sestir. Objektif tinnitusa göre daha sık görülmektedir.
- İşitme kaybı: İç kulaktaki duyusal hücrelerin hasarı, özellikle yüksek ses maruziyeti sonrası sık görülür.
- Kulak kiri (buşon): Dış kulakta biriken buşon, ses dalgalarının iletimini bozarak geçici çınlamaya yol açabilir.
- Orta kulak enfeksiyonları ve sıvı birikimi
- Kulak kemikçiklerinde kireçlenme (otoskleroz)
- Meniere hastalığı: Baş dönmesi, basınç hissi ve işitmede dalgalanma ile seyreder.
- Boyun-damar sistemi bozuklukları ve hipertansiyon: Nabızla eşzamanlı çınlama görülebilir.
- Stres, anksiyete ve depresyon: Beyindeki ses algısını artırarak tinnitusu güçlendirebilir.
- Bazı ilaçlar veya toksinler: Yüksek dozda kullanılan bazı tıbbi ajanlar, işitme sinirini etkileyebilir (isim verilmeden genel bilgi).
- Saf Ses Odyometrisi: İşitme eşiğini ölçer, tinnitusa eşlik eden işitme kaybını ortaya koyar
- Timpanometri: Orta kulak basıncı ve zar hareketini değerlendirir.
- Tinnitus Testleri: Çınlama frekansının ve şiddetinin ölçülmesini sağlar, böylece kişiye özel tedavi planı yapılabilir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): İşitme sinirinde veya beyin sapında yapısal bir neden olup olmadığını gösterir
- Metabolik veya sistemik faktörlerin araştırılması için kan değerlendirmeleri
- Tinnitus Maskeleme: Düşük yoğunluklu doğal veya beyaz seslerle çınlamanın fark edilmesini azaltır.
- Tinnitus Retraining Terapi (TRT): Beyni çınlama sesini önemsizleştirmeye alıştıran özel bir eğitim programıdır. Bu yöntemler, işitsel kortekste yeniden yapılanma sağlayarak uzun vadede kalıcı rahatlama oluşturabilir.
Kulak Çınlaması Tinnitusun Nedenleri
Tinnitusun ortaya çıkış mekanizması karmaşıktır ve birden fazla faktör rol oynayabilir. En sık görülen nedenler şunlardır:
Tanı ve Değerlendirme Süreci
Tinnitusun nedenini belirlemek, uygun tedavi için ilk ve en önemli adımdır. Bu amaçla yapılan testler şunlardır:
1.Odyolojik Testler
2. Görüntüleme ve Diğer Testler
Tinnitusun Tedavi Yöntemleri
Tinnitusun tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak planlanır. Her hastada farklı bir mekanizma söz konusu olabileceği için tedavi süreci bireyselleştirilir.
1. Nedene Yönelik Tedavi
Kulak kiri temizlenmesi, enfeksiyonun tedavisi, tansiyon kontrolü veya ilaç düzenlemesi gibi durumlarda çınlama belirgin biçimde azalabilir.
2. Ses Terapileri
Tinnitusun baskılanması amacıyla beyinde “sessiz ortam” algısının yeniden eğitilmesi hedeflenir
3. İşitme Cihazı veya Kombine Cihazlar
İşitme kaybı olan bireylerde, cihaz kullanımı çevresel sesleri artırarak tinnitusu maskeleyebilir. Bazı modern cihazlarda hem işitme desteği hem de özel maskeleme sesleri bir aradadır
4. Psikolojik ve Destekleyici Yaklaşımlar:
Tinnitus, özellikle stres ve kaygı düzeyi yüksek bireylerde daha şiddetli hissedilir. Bu nedenle gevşeme teknikleri, bilişsel-davranışçı terapi ve uyku düzeninin sağlanması tedavinin önemli bir parçasıdır. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, kafein ve nikotin kısıtlaması da genel iyilik hâlini destekler. Yapılan çalışmalarda depresyon, anksiyete ve uykusuzluk çeken hastalarda antidepresanların tinnitusu baskıladığı gösterilmiştir. Ama daha çok tinnitusun neden olduğu uyum bozukluğu ve anksiyete tedavisinde kullanılır.
5. İntratimpanik Enjeksiyonlar:
Yaptığımız bir çalışmada intratimpanik steroid tedavisi ile VAS değerlerinde iyileşme gözlemlenmiştir.
6. Vitamin Mineral Takviyeleri:
Yayınladığımız bir çalışmamızda tinnituslu hastalarda B12 vitamin eksikliği saptanmış olup tedavi sonrası kısmi iyileşmeler gözlenmiştir. Ayrıca magnezyum, çinko, D vitamini, Folik asit gibi birçok vitamin ve mineral düzeyindeki anormallikler de tinnitus oluşmasında etkili olduğundan yerine koyma tedavileri etkili olmaktadır.
7. Low Level Lazer Terapi (Soft Lazer):
Kronik koklear tinnitus veya sensörinöral işitme kayıplarındaki koklear disfonksiyonun tedavisinde kullanılmaktadır. Biyolojik fotomodülasyon esasına dayanarak çalışan bir sistemdir. Oksijenizasyonu artırarak iç kulak rejenerasyonunu tetiklemektedir.
8. R- TMS (Repetatif Transkranial Manyetik Stimulasyon):
Tinnitus tedavisinde transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS) kullanımı özellikle son yıllarda gündeme gelmiştir. İşitme korteksine uygulanır. TMS’nun bu bölgedeki anormal kortikal aktivasyonu inhibe edici etkisine dayanarak tinnituslu hastalarda kullanımı destek görmüştür
9. Kinesiotape Uygulaması:
Bu teknik 3 temel kavrama dayandırılır bunlar; alan, hareket ve soğutmadır. Ağrılı ve yangı reaksiyonu gösteren kaslar, ödem nedeniyle yer aldıkları bölgede alanı daralır. KT uygulandığında derinin kaldırılması ile cilt ve cilt altı interstisyel alan arttığı için dolaşım ve hareket de artırılarak bölgede enflamasyonun azalması sağlanır.
10. Manual Terapi:
Boyun kaslarında gerginliği azaltmaya yönelik manual terapiler de kaslara bağlı tinnitusta etkili olan yöntemlerdendir.
Kulak Çınlaması Tinnitus Doktoru
Özel tinnitus yönetimimiz hakkında daha fazla bilgi edinmek veya işitme kliniğimizde randevu almak için bizi (+90 312 287 00 00) numaralı telefondan arayın veya çevrimiçi randevu alın.
