Larenjit (Ses Teli İltihabı)
Larenjit Nedir?
Larenjit, ses tellerinin bulunduğu gırtlak (larenks) bölgesinin iltihaplanmasıdır. Bu durum, ses tellerinin şişmesine ve titreşim özelliğini kaybetmesine yol açarak ses kısıklığı, boğazda yanma ve yutkunma güçlüğü gibi belirtilerle kendini gösterir. Larenjit genellikle kısa süreli bir hastalıktır; ancak bazı durumlarda uzun sürerek kronik bir hal alabilir. Sesini yoğun kullanan kişilerde (öğretmen, şarkıcı, çağrı merkezi çalışanı vb.) daha sık görülür.
Larenjit Neden Olur?
Larenjitin en sık nedeni viral enfeksiyonlardır; grip, soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla birlikte gelişebilir. Bunun yanında bakteriyel enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar, reflü (mide asidinin boğaza kaçması), sigara ve alkol kullanımı, kirli hava solunması, aşırı ses kullanımı veya bağırma da larenjit gelişimini tetikleyebilir. Kronik larenjit vakalarında ise altta yatan neden çoğunlukla reflü, sigara kullanımı veya sesin yanlış kullanımıdır.
Tanı ve Değerlendirme Süreci
Larenjit tanısı, kulak burun boğaz uzmanı tarafından yapılan detaylı bir muayene ile konur. Gırtlak yapısı endoskopik muayene (nazofaringolaringoskopi) ile değerlendirilir; ses tellerinin rengi, hareketleri ve iltihap düzeyi incelenir. Bazı durumlarda ses analizi, kültür testleri veya reflü değerlendirmesi de gerekebilir. Uzun süren ses kısıklıklarında mutlaka uzman muayenesi önerilir, çünkü nadiren de olsa gırtlak bölgesinde nodül, polip veya tümör gibi farklı patolojilerle karışabilir.
Larenjit Tedavisi ve Esasları
Larenjit tedavisinde temel amaç, ses tellerinin dinlendirilmesi ve iltihabın giderilmesidir. Viral larenjitlerde istirahat, bol sıvı tüketimi, ortam nemlendirme ve ses kısıklığını zorlamamak yeterlidir. Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Reflüye bağlı larenjitlerde mide asidini azaltan ilaçlar ve beslenme düzeni önerilir. Sesini profesyonel olarak kullanan kişilerde ses terapisi ve doğru nefes kullanımı eğitimi tedavinin önemli bir parçasıdır. İleri veya kronik olgularda antiinflamatuar ilaçlar, kortizonlu tedaviler ya da endoskopik müdahaleler gerekebilir.
Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Larenjit sonrası dönemde ses hijyeni çok önemlidir. Sesin zorlanmaması, sigara ve alkol kullanımından uzak durulması, bol su içilmesi ve ortamın nemli tutulması iyileşmeyi hızlandırır. Konuşurken bağırmamak, uzun süre fısıldamamak ve boğazı tahriş eden içeceklerden (çok sıcak veya soğuk) kaçınmak gerekir. Reflü hastalarında gece geç yemek yememek ve yatarken başı hafif yüksekte tutmak faydalıdır. Düzenli doktor kontrolleriyle larenjitin tekrarlaması önlenebilir ve ses sağlığı korunur.
